Jak działa test antygenowy na Covid-19?

Testy antygenowe na COVID-19 są od listopada 2020 roku dopuszczone w Polsce (i przez WHO) jako testy, których wynik nie wymaga potwierdzenia dodatkowym testem PCR – ich wiarygodność przy odpowiedniej czułości i swoistości jest wystarczająca, by testy antygenowe były wykorzystywane jako dodatkowa metoda diagnozowania pacjentów z COVID-19 w przypadku zbyt długiego czasu oczekiwania na wyniki testów PCR oraz potrzeby zwiększenia dostępności do wiarygodnych testów. Jak jednak działają tego typu testy i gdzie można je wykonać?

Badanie antygenowe na COVID-19 - wymaz

Testy antygenowe skupiają się na wykrywaniu białek (antygenów) wirusa SARS-CoV-2 pojawiających się w organizmie wraz z namnażaniem się wirusa w pierwszej fazie choroby. W przeciwieństwie do testów genowych PCR wymagających laboratoryjnej analizy pobranych próbek i wymazów, testy antygenowe są dostępne w formie kasetkowej i dzięki umieszczeniu próbki w odpowiednim roztworze są w stanie wykryć obecność antygenów wirusa w przeciągu 15-30 minut od wykonania testu.

Forma testów antygenowych sprawia, że mogą być one mylone z testami na przeciwciała, jednak te drugie to zupełnie inna forma testowania skupiająca się na sprawdzeniu, czy organizm podjął naturalny proces obrony przed wirusem przez wytworzenie właściwych dla niego przeciwciał IgG/IgM. Testy na przeciwciała koronawirusa nie są tak dokładne jak testy antygenowe czy testy PCR i nie mogą stanowić podstawy do jednoznacznego potwierdzenia zachorowania na COVID-19.

Porównanie testów antygenowych na koronawirusa i testów PCR

Testy PCR wykonywane na próbce pobranej przez wymaz z nosa lub nosogardzieli pozwalają jednoznacznie potwierdzić obecność sekwencji genowych wirusa SARS-CoV-2 w organizmie, podczas gdy testy genowe badają jedynie pod kątem obecności antygenów wirusa. Przy wykorzystaniu testów antygenowych o wysokiej czułości i swoistości możliwe jest potwierdzenie z ich pomocą zachorowania na COVID-19 bez potrzeby powtarzania testu i weryfikowania jego wyniku z pomocą testów PCR. Drugim obok jakości testu czynnikiem wpływającym na wiarygodność wyniku jest jednak miejsce wykonania testu – testy antygenowe na koronawirusa nie są przeznaczone do samodzielnego wykonania. Sprzedawane w naszej ofercie testy Artron są przeznaczone do użytku dla specjalistów branży medycznej: lekarzy, pielęgniarek czy pracowników laboratorium i powinny być kupowane wyłącznie do profesjonalnego zastosowania.

Ogromną zaletą testów antygenowych na COVID-19 w porównaniu do testów genetycznych PCR jest krótki czas, w jakim można otrzymać wynik testu. Oczekiwanie 15-30 minut od wykonania badania znacząco przyspiesza okres weryfikowania zachorowań i pozwala szybciej izolować osoby zarażone od tych zdrowych, eliminując wysokie ryzyko nieświadomego rozprzestrzeniania się wirusa. W przypadku testów PCR wykonywanych jedynie w określonych punktach pobrań na wynik można czekać od kilku dni do nawet kilku tygodni – wykorzystanie testów antygenowych zaakceptowanych przez WHO i polskie Ministerstwo Zdrowia ma skrócić czas oczekiwania i przyspieszyć diagnozowanie osób chorych na COVID-19.

Czy testy antygenowe są skuteczne i wiarygodne?

Wątpliwości wokół potwierdzania przypadków COVID-19 na podstawie testów antygenowych, a nie pełnych testów genetycznych PCR są zrozumiałe – jeszcze do niedawna wyłącznie próbki przekazywane do laboratorium i poddawane odpowiednim testom na wykrycie sekwencji genetycznej wirusa były uznawane za wiarygodne. Dzięki usilnej pracy producentów takich jak Artron udało się jednak opracować takie testy antygenowe, by w krótkim czasie możliwe było przebadanie znacznie większej liczby próbek i osób, a jednocześnie zapewnienie wiarygodnego wyniku pozytywnego lub negatywnego.

Na to, czy test antygenowy daje wynik prawdziwy czy fałszywy może wpłynąć wiele czynników, nie tylko czułość i swoistość samego testu – warunki jego przechowywania, sposób pobrania próbki, czas jej pobrania oraz sposób wykonania testu będą miały ogromne znaczenie, dlatego tak ważne jest by testy antygenowe trafiały wyłącznie w ręce profesjonalistów i były wykonywane w przychodniach czy gabinetach lekarskich dysponujących odpowiednimi warunkami do ich przechowywania i przeprowadzenia. Same testy antygenowe mogą być ogromnym ułatwieniem m.in. dla dużych zakładów pracy oraz branży medycznej, dając szansę na szybkie przetestowanie większych grup ludzi i odizolowanie osób zarażonych bez potrzeby zatrzymywania pracy całego zakładu czy, w przypadku szpitali, ryzykowania zarażeniem kolejnych pacjentów.